Mężczyzna – jakiej płci?

Czasy współczesne skłaniają do stawiania wielu dramatycznych a zarazem paradoksalnych diagnoz. Mówi się o kryzysie rodziny, autorytetu, nauki, religii czy wreszcie cywilizacji. Wygląda na to, że charakter cywilizacji ma niemały, a może nawet decydujący wpływ na dookreślenie ról społecznych mężczyzny i kobiety. Kwartalnik "Cywilizacja", 17/2006




Czasy współczesne skłaniają do stawiania wielu dramatycznych a zarazem paradoksalnych diagnoz. Mówi się o kryzysie rodziny, autorytetu, nauki, religii czy wreszcie cywilizacji. Do listy tej można również dodać kryzys mężczyzny, a właściwie jego społecznej roli. Trzeba bowiem zauważyć, że „kryzys” ten ma się nijak do świata islamu, w którym mężczyzna odgrywa rolę dominującą, ale przede wszystkim w którym istnieje klarowny podział ze względu na płeć i nic nie wskazuje na to, żeby w przewidywalnej przyszłości miały pod tym względem nastąpić jakieś zmiany. W szerszym wymiarze problem taki nie zaistniał dotychczas także w dziejach naszej cywilizacji. Wygląda więc na to, że charakter cywilizacji ma niemały, a może nawet decydujący wpływ na dookreślenie ról społecznych mężczyzny i kobiety.

Inklinacje naturalne człowieka

Św. Tomasz z Akwinu wyjaśniając zagadnienie prawa naturalnego podkreślał, że jego nakazy wynikają z istnienia naturalnych skłonności – inklinacji do dobra: „Istnieje bowiem w człowieku inklinacja do dobra, wspólna wszystkim substancjom, o ile każda z substancji zmierza do zachowania swego istnienia naturalnego (...). Następnie jest w człowieku inklinacja bardziej wyspecjalizowana, wspólna wszystkim istotom żyjącym. I zgodnie z nią mówi się, że do naturalnego prawa należy to, o czym natura poucza wszystkie istoty żyjące, a tym jest związek pierwiastka męskiego i żeńskiego (...). W trzecim znaczeniu jest w człowieku inklinacja do dobra zgodnie z naturą rozumu właściwą dla człowieka” [1]. Tak więc za Akwinatą w tradycji filozofii realistycznej wskazuje się trzy zasadnicze skłonności człowieka: do zachowania życia, do przekazywania życia, i do rozwoju osobowego.

Inklinacje te ujawniają ludzką naturę, która ma charakter duchowo-cielesny. Obok więc skłonności wspólnych człowiekowi i światu ożywionemu jest też transcendująca przyrodę skłonność do aktualizacji spotencjalizowanej, lecz zarazem osobowej natury. Inklinacje te nie mogą ulec istotnej zmianie, o ile człowiek miałby nadal być człowiekiem. Z racji tego, czym są, ich realizacja stanowi niezbywalne dobro osobowe tak dla mężczyzny jak i dla kobiety. Zarazem jednak ujawniają one właściwy tym odmiennym płciom sposób ich aktualizacji przede wszystkim w sferze przekazywania życia.

Naturalne skłonności, które stanowią jeden z istotnych składników ludzkiego działania, nie są od siebie odizolowane. Wyłania je ten sam byt i choć bezpośrednio mogą być nakierowane na różne przedmioty i służyć różnym celom, to ostatecznie przyporządkowane są do dobra osobowego. Tak więc ludzka skłonność do przekazywania życia nie może być odseparowana od skłonności do jego zachowania czy inklinacji do rozwoju osobowego. Realizując inklinację wyższego rzędu człowiek może podporządkować jej inklinacje rzędu niższego, a czasem te ostatnie może wręcz przezwyciężyć. Zarazem jednak skłonność do aktualizacji potencjalności osobowych musi łączyć się z tymi skłonnościami, które płyną z biologicznego uposażenia człowieka.

Nietrudno dostrzec, że ludzka płciowość ujawnia się przede wszystkim w kontekście inklinacji do przekazywania życia. Zasadniczy sens tak męskości jak i kobiecości bierze się ze sposobu przekazywania istnienia na drodze szczególnego współdziałania dwóch odmiennych płci. Sama więc płciowość predestynuje człowieka do określonego sposobu przekazywania życia, ale zarazem nie jest odseparowana od innych aktów ludzkich. Wręcz przeciwnie, jej fundamentalny charakter powoduje, że musi ona znajdować jakieś odzwierciedlenie nie tylko w indywidualnych działaniach człowieka, ale i w sposobie urządzenia życia zbiorowego – cywilizacji. Tak więc charakter cywilizacji może sprzyjać rozumnej realizacji tych inklinacji bądź tworzyć dla nich różnorodne przeszkody.
«« | « | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | » | »»

aktualna ocena |   |
głosujących |   |
Pobieranie.. Ocena | bardzo słabe | słabe | średnie | dobre | super |

Pobieranie... Pobieranie...