Uzależnienia – pułapki dla szukających szczęścia

Warto zwrócić także uwagę na pewne zjawiska, które – szczególnie w przypadku młodzieży – przyczyniają się do uzależniających form poszukiwań szczęścia i dobrego samopoczucia. Należą do nich:

• uporczywa negatywna koncentracja na swoim własnym „ja”;
• brak orientacji kim się jest;
• poczucie wewnętrznej pustki;
• brak poczucia znaczenia i celu w życiu;
• nadmierne poszukiwanie aprobaty;
• cenzurowanie samego siebie;
• przeżywanie poczucia wstydu;
• nieumiejętność radzenia sobie ze złością i gniewem;
• skrywane, zalegające stany smutku i przygnębienia;
• stałe wewnętrzne napięcie;
• skrywane potrzeby zależności;
• obwinianie innych;
• słabe zdolności radzenia sobie ze stresem;
• myślenie życzeniowe;
• potrzeba szybkiej i bezpośredniej satysfakcji;
• brak tzw. wewnętrznego przyjaciela;
• problemy z intymnością;
• trudności w zdobywaniu naturalnych przyjemności.

2. Czy substancje uzależniające mogą zaspokoić potrzeby?

Dla młodego człowieka substancje psychouzależniające bardzo szybko mogą stać się panaceum na przeżywane problemy. Można powiedzieć, że chwilowo, w pewnym stopniu potrzeby człowieka mogą zostać zaspokojone. Niestety, tylko chwilowo. Wpływ środków uzależniających na organizm po zażyciu powoduje „dobre samopoczucie”, „odlot”, przyjemne stany psychiczne.

Gorsze jest to, co dzieje się później: rano po alkoholowej imprezie czy wtedy, gdy narkotyk przestaje działać. Zaczyna się tworzyć „błędne koło”: biorę – czuję się lepiej, więc znowu biorę. W efekcie wpadam w uzależnienie.

Dodatkowym czynnikiem jest grupa. Często motywem sięgania po środki uzależniające czy podejmowaniem innych zachowań ryzykownych jest przynależność do grupy – chcę się czuć ważny i potrzebny, więc nie mogę się wyłamać. Bycie w grupie zaspokaja moje potrzeby, a w grupie będę, jeśli poddam się panującym w niej zasadom.

3. Jakie są mity związane z uzależnieniami?

Tych mitów jest bardzo wiele. Można je dzielić m.in. w związku z rodzajem środka uzależniającego, np. wiele młodych osób żywi przekonanie, że piwo to nie alkohol, marihuana nie uzależnia, czytanie „pism dla dorosłych”, oglądanie erotycznych filmów powoduje rozładowanie napięcia seksualnego. Niebezpieczny jest mit związany z postawą – „mam silną wolę, więc się nie uzależnię, w każdej chwili mogę przestać”. Właśnie silną wolę uzależnienie „uszkadza” najwcześniej, potem następuje etap samooszukiwania się i zaprzeczania.