Uzależnienia – pułapki dla szukających szczęścia

Skutki uzależnień dotykają przede wszystkim człowieka uzależnionego, to on ponosi bezpośrednie konsekwencje zdrowotne, psychiczne, społeczne, moralne. Należy jednak bardzo mocno podkreślić kontekst społeczny uzależnienia. Ogromne koszty ponosi rodzina, osoby najbliższe. Każde uzależnienie wiąże się z zaburzeniem relacji w rodzinie, funkcjonowania systemu rodzinnego.

Człowiek uzależniony bardzo szybko wpada w mechanizm samooszukiwania się, usprawiedliwiania oraz obciążania najbliższych i otoczenia za podejmowane zachowania. To inni są winni, że piję, biorę, zamykam się w wirtualnym świecie. Gdyby zachowywali się inaczej, byli inni, ja też byłbym inny.

Wcześniej czy później uzależniony staje także w sytuacji konfrontacji ze światem wartości. Nie można także nie wspomnieć o kosztach, jakie ponosi całe społeczeństwo – osoba uzależniona przestaje pracować lub poziom jej funkcjonowania zawodowego znacznie się obniża. Jeśli podda się leczeniu – ciężar finansowy najczęściej spoczywa na państwie.

7. Jakie nowe formy uzależnień tworzą się obecnie, i które z nich są najgroźniejsze?

Na pewno zagrożeniem są uzależnienia, których źródłem jest rozwój techniki: media, internet – są to zjawiska stosunkowo nowe [1] . Coraz częściej mówi się o takich uzależnieniach, jak pracoholizm, seksoholizm, uzależnienie od zakupów, telewizji, telefonów komórkowych, jedzenia (lub niejedzenia). To tylko kilka przykładów nowych form uzależnień, z którymi mamy do czynienia współcześnie – przykłady można by mnożyć w nieskończoność.

Ich wspólną cechą jest fakt, iż przedmiotem uzależnienia są tutaj rzeczy zwykłe, codzienne, co stwarza ogromną trudność w ich leczeniu. W większości przypadków w leczeniu uzależnień stosuje się bezwzględny zakaz sięgania po substancję czy podejmowanie zachowania, które uzależnienie powoduje. W przypadku nowych form uzależnień zastosowanie tej metody jest niemożliwe, gdyż przedmiotem uzależnienia są rzeczy niezbędne dla normalnego funkcjonowania – praca, zakupy, korzystanie z komputera lub telefonu komórkowego – z których nie sposób zrezygnować.

A zatem osoby uzależnione od tych rzeczy/zachowań muszą nauczyć się normalnie żyć i kontrolować swoje zachowanie pomimo nieustannej obecności przedmiotu swego uzależnienia. Niezwykle ważna jest więc w tym momencie profilaktyka. Poniżej krótko przedstawię omówienie dwóch form uzależnień: uzależnienie od komputera i seksoholizm.

Trudno wyobrazić sobie dziś życie bez internetu, a przynajmniej bez komputera. Obecnie jednak, dla wielu z nas to, co miało ułatwiać i uprzyjemniać życie, staje się poważnym problemem – specjaliści szacują, iż około 30% użytkowników traktuje komputer i internet jako ucieczkę od rzeczywistości, a wśród nich 6-10% jest już poważnie uzależnionych. Proces uzależniania się od komputera (lub internetu) w większości przypadków wygląda podobnie.

Na początku jest zwykłe zaciekawienie nowością, jaką jest sam komputer, a zwłaszcza internet. Później następuje wyraźne sprecyzowanie zainteresowań do pewnej mniej lub bardziej wąskiej dziedziny – chatu, gier on-line itp. Jednostka w końcu stopniowo zagłębia się w nałóg, zaniedbując obowiązki zawodowe (szkolne), zrywając więzi emocjonalne z najbliższymi, a nierzadko także doprowadzając do ruiny własnego zdrowia.
 

Opracowano na podstawie K. Jałoszyńska, źródło: Internet, strona www.vvv.zambra.pl.