Wadowice zapraszają

Szlakiem Papieża

Jednak turyści i pielgrzymi szukają w Wadowicach nie kremówek, lecz atmosfery miejsc, gdzie wychowywał się Karol Wojtyła, także śladów i pamiątek z nim związanych. Część z tych miejsc połączył niedawno oznakowany na brązowo szlak papieski. Prowadzą po nim nie tylko licencjonowani przewodnicy (jest ich w Wadowicach trzydziestu), ale również drogowskazy, a także tablice informacyjne w trzech językach – oprócz polskiego i angielskiego także w języku włoskim.

Język włoski nie jest przypadkowy. To Włosi, według szacunków wadowickiego ratusza, są po Polakach najliczniej odwiedzającym Wadowice narodem. Licznie reprezentowani są także Hiszpanie, mieszkańcy ościennych państw, Polonusi z USA, a ostatnio także Francuzi. Z obliczeń wynika, że dwóch z dziesięciu przyjezdnych to obcokrajowcy.

Tych, którzy szukają śladów Papieża Polaka, jest – jak zapewnia Janusz Gawron, dyrektor miejscowego ośrodka informacji turystycznej – coraz więcej, choć skoków frekwencji nie ma. Najwięcej ludzi przyjeżdża na uroczystości związane z papieżem Janem Pawłem II, a także w sezonie, latem, gdy miasto wydaje się najpiękniejsze.

Radość z wolności

Wielu pewnie zastanawia się, co w tym miasteczku jest takiego, że akurat tu urodził się, wychował Papież Polak. Rodzina, miejscowi duszpasterze, ale także – to bardzo ważne – atmosfera szkoły, do której chodził. Wszystko to, nie tylko zdaniem ks. inf. Gila, miało największy wpływ na kształtowanie młodego Karola Wojtyły.

Jedyne w Wadowicach gimnazjum, z tradycją od 1866 r., ściągało elitę z okolicy, przychodzili tu najzdolniejsi. – Tak jak śmiałkowie idą w góry, żeby je zdobyć, tak właśnie tu przychodzili młodzi ludzie, żeby zdobyć wiedzę – mówi obrazowo ks. inf. Gil. Profesorowie mieli poczucie, że mają wyjątkową młodzież, dlatego wyjątkowo się nią zajmowali. Poświęcali jej dużo czasu. Młodzi ludzie też mieli poczucie, że pilnie się ucząc, czynią coś ważnego.

– Eugeniusz Mróz, kolega szkolny i sąsiad Karola Wojtyły, mówił mi niedawno, że ówczesna młodzież była inna niż ta obecna – podkreśla ks. Gil. – Do tego młodzi ludzie mieli w sobie entuzjazm związany z faktem, że przecież dopiero niedawno ojczyzna odzyskała niepodległość po wielu latach rozbiorów. Było czuć radość z wolności.

W gimnazjum Lolek trafił na świetnego katechetę. Ks. Kazimierz Figlewicz potrafił być znakomitym profesorem i duszpasterzem. Miał ogromny wpływ na kształtowanie się młodego człowieka. Sam – jak wynika z jego notatek – też uznawał Karola za najzdolniejszego ze swoich uczniów.

Pod koniec nauki w gimnazjum Karol poznał Mieczysława Kotlarczyka, nauczyciela w prywatnym gimnazjum u Karmelitów. Zaprzyjaźnili się, rozmawiając na tematy literackie, filozoficzne, teatralne. Kotlarczyk odegrał później ważną rolę w czasach krakowskich Wojtyły – był jego powiernikiem i nauczycielem.

Narastała od dzieciństwa

Młody Karol Wojtyła, jak wspominali ówcześni koledzy, zaczytywał się w klasykach: Słowackim, Mickiewiczu, Krasińskim. Najbardziej kochał Norwida. Koledzy tej poezji nie rozumieli, nudziła ich, a on uznawał Norwida za czwartego wieszcza. Skąd to zamiłowanie? Z domu (ojciec był oficerem odrodzonego wojska) i ze szkoły, oczywiście.

Czy można było się wtedy spodziewać, że Karol będzie papieżem? Eugeniusz Mróz twierdzi, że wyróżniał się na różne sposoby, ale na myślenie o kapłaństwie było za wcześnie. Chciał zostać aktorem i studiować na wydziale filozofii o kierunku polonistycznym.

Gdy w maju 1938 r. gimnazjum wizytował metropolita krakowski abp Adam Sapieha, witał go Karol Wojtyła, wtedy uczeń klasy ósmej. Jak opowiadał ówczesny katecheta ks. Edward Zacher, metropolita zainteresował się Karolem i pytał, na jaki kierunek studiów wybiera się po maturze. Gdy Wojtyła odpowiedział, że na polonistykę, kardynał miał powiedzieć: „Szkoda, że nie na teologię”.

– Aktorstwo to była jego wielka pasja. W 1935 r. powstał z inicjatywy Lolka i naszego profesora Kazimierza Forysia teatr szkolny, w którym graliśmy – mówi Mróz. Inna rzecz, że dziś ocenia, iż świętość narastała od dzieciństwa. – Pamiętam, że jak wchodziło się do ich mieszkania, to przy wejściu była kropielniczka: jak się wchodziło czy wychodziło, to kreśliło się znak krzyża.

Ważna dla kształtowania się młodych ludzi była też – jak sądzi ks. Jakub Gil – ówczesna atmosfera miasteczka: patriotyczna, ale nie zaściankowa. – Wadowice przeżywały jeszcze przyspieszony, jak na tę okolicę, rozwój. Takie instytucje, jak sąd, urzędy, szkoła, wojsko, sklepy i rzemiosło były ważne, miasto promieniowało na okolicę – mówi.

W budynku dawnego gimnazjum (przy ul. Mickiewicza, jednej z głównych w mieście) jest dziś liceum ogólnokształcące. Tego budynku nie można pominąć w wycieczce po śladach Karola Wojtyły w Wadowicach. Tak jak – zaznacza ks. Jakub Gil – położonego nieco na uboczu wadowickiego  „Karmelu”, czyli dzisiejszego sanktuarium św. Józefa kościoła i klasztoru Karmelitów Bosych. Przecież Karol Wojtyła długo wahał się, czy nie wstąpić do tego zakonu.