W solidarności z ludźmi pracy

Ks. Ireneusz Skubiś: – Gdy chcemy rozmawiać o świecie robotniczym w Polsce, jako punkt wyjściowy stawiamy dziś sprawę solidarności. Chodzi o związek zawodowy „Solidarność”, ale także o słowo wyrażające cnotę chrześcijańską. Czy owa cnota solidarności, zdaniem Księdza Biskupa, sprawdza się w funkcjonowaniu „Solidarności” – organizacji?

Bp Kazimierz Ryczan: – Są zjawiska społeczne niepowtarzalne, które dojrzewają przez dłuższy czas – dojrzewają w kontekście specyficznych uwarunkowań i nierzadko w obecności charyzmatycznych osobowości. Takim niepowtarzalnym wydarzeniem była „Solidarność”, którą zachwyciło się 10 milionów Polaków.

„Solidarność” była darem z nieba. Rzadko patrzymy na świat oczyma wiary. Wspominamy i powtarzamy wołanie Jana Pawła II: „Niech zstąpi Duch Twój”, ale nie interpretujemy tych słów w kategoriach potęgi modlitwy. „Solidarność” stała się darem dla Polski i dla Europy Wschodniej, która doczekała się wymarzonej wolności i suwerenności oraz wyzwolenia spod dominacji Związku Radzieckiego. Tymczasem jak każdy dar Boga „Solidarność” spotkała się ze sprzeciwem potęgi zła i szatana. Pycha żywota, napędzająca tryby walki o władzę, uwikłała kręgi przywódcze „Solidarności” w gonitwę za znaczeniem. Tu skończył się ruch o nazwie „Solidarność”, a rozpoczął działalność związek zawodowy o tej samej nazwie. Sprawa potoczyła się, „jak w książkach napisano”. Ze związku wyłoniła się partia, która sięgnęła po władzę. Proszę zauważyć, że u podstaw życia związku zawodowego leży zasada solidarności i miłości społecznej. Bez solidarnego myślenia i działania nie można obronić praw robotniczych. Solidarność natomiast jako cnota moralna polega na mocnej i trwałej woli angażowania się na rzecz dobra wspólnego, czyli dobra wszystkich i każdego. Wszyscy bowiem jesteśmy odpowiedzialni za wszystkich. Dziś ludzie „Solidarności” nazywani są kombatantami, a Związek Zawodowy „Solidarność” powinien od nowa spojrzeć wstecz, sięgnąć do swoich korzeni i nauczyć się, co oznacza cnota solidarności. Dotyczy to wszystkich – tych na szczycie władzy i szeregowych członków.

– „Nie ma miłości bez solidarności” – to zdanie bł. Jana Pawła II. Jak Ksiądz Biskup widzi połączenie tych dwóch pojęć w naszej polskiej obecnej rzeczywistości?

– Jan Paweł II powiedział także, iż „nie ma solidarności bez miłości”. Bardzo przykro przeżyłem obchody 30. rocznicy „Solidarności” w gdańskiej Hali. Obecni byli przedstawiciele najwyższych władz państwowych wywodzący się z „Solidarności” oraz władze Związku Zawodowego „Solidarność”, delegaci z całej Polski i zaproszeni goście. Rozległy się gwizdy, pokrzykiwania. Dlaczego? Przedstawiciele władz Polski przyjechali na zjazd „Solidarności” bez miłości i pozwolili sobie na prowokację. Tego nie wolno robić nawet z pozycji władzy. Okazało się, że nie ma miłości bez solidarności i nie ma solidarności bez miłości. Ten brak odczuwamy na każdym kroku w naszej ojczyźnie.

– Mamy ugrupowania powołujące się na źródła  „Solidarności” z lat 80. Co w świetle faktów i wydarzeń sprzed 30 lat można dziś powiedzieć Polakom?

– Młodzież powinna poznać najnowszą historię Polski, także lat 80. Dziś 45-letni Polak nie pamięta tych wydarzeń, chyba że ojciec był internowany lub represjonowany. Dla tych ludzi jest to historia tak odległa, jak wojna z Rosją komunistyczną z roku 1920. To ich nie grzeje ani nie ziębi. „Solidarność” wprawiła cały świat w zadumę, że bez przemocy można było rozbroić potęgę komunistycznego obozu i wybić się na niepodległość. Trzeba powiedzieć, że przewrót ten byłby niemożliwy bez obecności Kościoła w Polsce, który stawał w obronie robotników, inteligencji, pisarzy, wolności wyznania i sumienia. Trzeba dopowiedzieć więcej: Kościół został zinstrumentalizowany przez ideologów „Solidarności”, którzy przecież nie byli w stu procentach ludźmi wierzącymi. Ludzie niewierzący występowali czynnie podczas celebry Eucharystii, przemawiali podczas odpustów i wielkich religijnych zgromadzeń, a dziś są przeciwnikami Kościoła w Polsce.

Co powiedzieć Polakom? Ojczyzna – podobnie jak 30 lat temu – prosi o wolność i równość dla wszystkich obywateli. Suwerenność można utracić nie tylko na drodze militarnej. Suwerenność można stracić na polu ekonomicznym przez beztroską politykę gospodarczą. Dziś nie trzeba najeżdżać czołgami, wystarczy zakręcić kurek od gazu lub nałożyć embargo ekonomiczne. Wrogowie Polski nie spali w latach 80. i dziś także nie śpią. Potrzebne jest nam solidarne czuwanie.

– Czy wydarzenia i działania podejmowane przez polskich robotników na Wybrzeżu i w innych miejscach przyniosły dobre owoce? Czy można powiedzieć, że to były zwycięstwa, czy raczej klęski? Niektórzy mówią, że była to przegrana wojna, inni – że to tylko przegrana bitwa. Jak Ksiądz Biskup oceni tę sytuację jako duszpasterz, a także jako znawca katolickiej nauki społecznej?

– Jeżeli rozpatrzymy zryw „Solidarności” w perspektywie międzynarodowej, to nie może być wątpliwości, że ocena będzie pozytywna. W środkach masowego przekazu Niemiec pojawiły się stwierdzenia, że obalenie muru berlińskiego dało początek transformacjom politycznym w Europie Środkowo-Wschodniej. Takim kłamstwom należy solidarnie przeciwstawić jasną prawdę o Polskim Sierpniu. Czy klęską był stan wojenny wprowadzony dla ratowania władzy PZPR, służebnie poddanej Radzieckiej Rosji? Jaruzelski nie wygrał stanu wojennego, chociaż polała się krew robotnicza i próbowano złamać ducha „Solidarności”. Nie będę oceniał „okrągłego stołu”, który – moim zdaniem – zbudował parasol ochronny nad uwłaszczaniem się dotychczasowej klasy rządzącej oraz nad cichym przenikaniem starych agentów we wszystkie struktury nowej władzy. Podzielenie się władzą z liberalnym skrzydłem polskiej prawicy zaowocowało „grubą kreską”. Ten pseudochrześcijański wymysł uniewinnił niemoralność dotychczasowych władz i pozwolił na dalszą wszechwładzę służb specjalnych. Kolejne niewykorzystane przez Polaków zwycięstwo. Czesi byli mądrzejsi...

Obok nurtu politycznego nowego biegu nabrało życie kulturalne. Znikła cenzura, powstały nowe uczelnie, prywatne szkoły, także katolickie. Powstały nowe tygodniki i wydawnictwa katolickie. 20. już rok nadaje Radio Maryja i zadomowiło się na dobre nie tylko w Polsce, ale na wszystkich kontynentach, gdzie mieszkają Polacy. W przestrzeń telewizyjną wpisała się Telewizja Trwam, która staje kością w gardle dzisiejszym władzom, także politycznym. Wydarzeniem o wymiarach międzynarodowych był XXVI Światowy Dzień Młodzieży w Madrycie. Na antenie telewizji chrześcijańskiego narodu nie było miejsca na to wydarzenie. Przekazywała je jedynie Telewizja Trwam. Bardzo to smutne, ale prawdziwe. Odżywają duchy laicyzmu, chociaż Zapatero spotkał się z Benedyktem XVI. Jest tolerancja dla grzechu, dla ruchu gejowskiego, dla inności seksualnych – zanika tolerancja i wolność dla sacrum. Wierność sacrum i przykazaniom nie doprowadziła Polski do stanu niewoli ani do kryzysu gospodarczego. Potrzeba nowej solidarności. Takie zadanie staje przed wyborcami.