Anioł Stróż - mój osobisty nauczyciel

Wydaje mi się, że wszyscy domyślamy się, jak ważne jest to zagadnienie. Jeżeli je dobrze zrozumiemy będziemy mo­gli pojąć, zarówno to, jak dobrzy anio­łowie nam pomagają, jak również - na czym polega kuszenie złych aniołów, które chcą nam szkodzić. Doktor anielski przeprowadza nas przez to zagadnienie we właściwy dla siebie sposób, zajmując się kolejno tym, czy aniołowie mogą wpływać na władze duchowe człowieka tj. intelekt i wo­lę, a następnie, czy działają na nasze zmysły.

Czym jest oświecenie?

W naszych czasach termin oświe­cenie wydaje się nieco staroświecki. Wszystkim, którzy czytali w szkole pozytywistycznych autorów, przypo­mina się „niesienie kaganka oświaty”, czy też nauczanie „prostego ludu”. Te skojarzenia dobrze odzwierciedlają znaczenie samego oświecenia, które jest po prostu przekazywaniem wie­dzy. Jednak termin ten niesie ze so­bą także nieco pejoratywne znacze­nie. Ktoś oświecający innych, posiada

intelektualne światło wiedzy i mo­że oświecać tych, którzy go nie mają. Dlatego właśnie oświecanie źle nam się kojarzy, ponieważ nie bardzo chce­my dziś uważać drugiego człowieka za kogoś lepszego od nas, kto ma nas „pouczać.” Jak to już rozważaliśmy, w przypadku hierarchii aniołów spra­wa wygląda nieco inaczej, ponieważ ich natury różnią się od siebie dosko­nałością. Dlatego możemy powiedzieć, że doskonalszy anioł ma niejako wbu­dowane w naturze lepsze rozumienie rzeczy. Ludzie jednak są równi pod względem natury i dlatego z niechę­cią przyjmujemy fakt, że ktoś może coś rozumieć i wiedzieć lepiej od nas. Oczywiście zgadzamy się z tym, że na przykład naukowiec więcej wie na temat rzeczy, które bada. Jednak w dziedzinie postępowania i kierowa­nia własnym życiem, bardzo rzadko słuchamy rad innych, myśląc, że sami jesteśmy w stanie najlepiej zajmować się własnymi sprawami.

Oświecenie i wyobrażenia

Oświecenie, które przychodzi od aniołów, dotyczy przede wszystkim właśnie tych spraw, które odnoszą się do naszego życia, tego, co jest w nim ważne i ku czemu warto się kierować. Jak jednak jest ono możliwe? Jak pa­miętamy, wyżsi aniołowie przekazy­wali niższym bezpośrednio treści in­telektualne. Taki sposób oświecania jest jednak niemożliwy w przypad­ku człowieka, ponieważ my czerpie­my treści poznania intelektualnego z rzeczy materialnych poprzez zmy­słowe wyobrażenia. Dlatego właśnie św. Tomasz pisze, że: „...ludzka myśl nie może chwytać gołej prawdy inte­lektualnej, a to dlatego, że - jak wyżej powiedziano - stosownie do swojej ludzkiej natury, poznaje drogą sta­łego nawrotu do wyobrażeń. I dlate­go aniołowie podają ludziom prawdę umysłową pod podobieństwem rze­czy postrzegalnych zmysłowo.”¹ Takie stwierdzenie budzi dwa zasadnicze pytania. Po pierwsze, co to właści­wie oznacza, że aniołowie dają nam poznać „rzeczy postrzegalne zmysło­wo.” Po drugie, co dają nam poznać aniołowie, czyli, czego dotyczy ich oświecenie. Pierwszym pytaniem zaj­miemy się w następnym odcinku na­szych rozważań, teraz zaś spróbujmy odpowiedzieć na drugie.

Wzmocnienie zdolności intelektualnej

Zanim to jednak uczynimy, trzeba przywołać jeszcze jeden bardzo waż­ny aspekt oświecenia, o którym pisze Doktor Anielski. Anioł, jako istota do­skonalsza w poznaniu intelektualnym, oświecając nas wpływa także na zwięk­szenie naszych możliwości pojmowania. Sama jego obecność wpływa na to, że lepiej rozumiemy i rozeznajemy rzeczy trudne. Jest to dla nas nieco tajemnicze, ponieważ trudno nam jest wyobrazić sobie wzmocnienie intelektu. Można posłużyć się tutaj obrazem, który każdy chyba pamięta ze szkoły z lekcji mate­matyki. Czasem nauczyciel tłumaczy jakieś nowe zagadnienia, czyniąc to na­wet na wiele sposobów, a uczeń nie jest w stanie pojąć, o co w tym wszystkim chodzi. Dopiero kiedy pojmie nowy wzór, będzie w stanie dobrze rozwią­zywać zadania, które są na nim oparte. Każdemu chyba przypominają się takie radosne momenty, kiedy w końcu coś zrozumiał i nagle wszystko stało się jas­ne. W języku św. Tomasza powiedzieli­byśmy, że człowiek pojął prawdę.

Oświecenie wiarą

To jest właśnie wzmocnienie nasze­go intelektu, którego dokonują anio­łowie, sprawiając, że nagle jesteśmy w stanie pojąć to, co do tej pory zda­wało się niemożliwe do zrozumienia. W tym przypadku jest to szczególnie ważne, ponieważ pisząc o oświeceniu anielskim, św. Tomasz zwraca uwagę, że duchy niebieskie przede wszystkim oświecają nas odnośnie treści wiary, które są jeszcze trudniejsze od skom­plikowanych matematycznych wzorów. Dlaczego? Bo tak jak w przypadku ma­tematycznego wzoru, jego prawdziwe zrozumienie polega na tym, że nie tylko rozumiemy jego treść, ale także umiemy połączyć go z różnymi zagadnieniami, które pomaga rozwikłać. Innymi sło­wy, możemy wysnuć wszystkie wnio­ski, które płyną z zasady, jaką jest da­ny wzór. Jeżeli więc pomyślimy teraz o Zbawczej Męce Jezusa Chrystusa, to zobaczmy, jak trudno jest połączyć ją ze wszystkimi konsekwencjami, które ma ona dla naszego życia. Jeżeli napraw­dę rozumiemy, co ona oznacza, to wie­my również, że powinniśmy o niej za­wsze pamiętać i kształtować każdy nasz dzień tak, aby jak najwięcej korzystać z jej zbawczych owoców. W praktyce może to na przykład oznaczać, że na­leżałoby się zastanowić nad częstszym uczestnictwem w Eucharystii, ponieważ jest ona uobecnieniem Zbawczej Męki Chrystusa i udostępnieniem człowie­kowi możliwości czerpania z jej ducho­wych owoców.

______________________________________

Przypisy:

¹ ST I, q.111, a.1, co: “...intellectus humanus non potest ipsam intelligibilem veritatem nudam capere, quia connaturale est ei ut intelligat per conversionem ad phantas- mata, ut supra dictum est. Et ideo intelligi­bilem veritatem proponunt Angeli homi­nibus sub similitudinibus sensibilium...”