Religia to nie tylko lekcja

Młodym brakuje...

Świadectwo życia i wiedza to podstawa, bez której trudno stać się autorytetem. Z przykrością należy stwierdzić, że są takie lekcje religii, gdzie brakuje pomysłu na ciekawą katechezę. Magda mówi: – W przypadku religii u nas w szkole chyba zabrakło mi dobrej organizacji, bo dość często, choć przyjemnie, traciliśmy czas.

– Na lekcjach religii nieraz brakuje dyskusji na tematy budzące wątpliwości – mówi gimnazjalistka Gabrysia. A Michał dodaje: – Program licealny przewiduje dość sztywne przygotowanie katechizmowe. Wiele kwestii może ono wyjaśnić i odpowiednio ustawić sposób myślenia, jednak brakuje mi przynajmniej delikatnego poruszenia wielu innych ciekawych tematów, nie tylko tych najbardziej spektakularnych, jak egzorcyzmy, charyzmaty, ale i tych bardziej praktycznych, m.in. modlitwy Słowem Bożym, możliwości zaangażowania się w Kościele. Drugi Michał mówi: – Na lekcjach religii brakuje mi ciekawego podejścia do uczniów, którzy chcą zasmakować i dowiedzieć się czegoś nowego. Katechezy powinny pokazywać nam Boga, Jego miłosierdzie i dobroć. Moim zdaniem, lekcje religii nie powinny opierać się na „przerabianiu książki”, drążąc ją od początku do końca. Sądzę, że mocniejsze uświadomienie sobie obecności Boga przez czytanie Pisma Świętego oraz oglądanie różnych filmów z objawieniami byłoby lepszym rozwiązaniem.

Przedmiot mniej wartościowy?

Czy traktowanie katechezy jako tzw. luźnej lekcji nie wynika z pewnego kompleksu? Bywa, że sami katecheci uznają swój przedmiot za mniej ważny, mniej wartościowy, bo nie zdaje się go na maturze. Wydaje się, że to jest błąd. Szeroka wiedza religijna nie zakłada wszechwiedzy. Ważna jest także umiejętność szukania odpowiedzi we właściwych miejscach, odwaga w pytaniu kompetentnych osób. Są to rzeczy, które czynią katechetę wiarygodnym. Młodym to imponuje.

Być autentycznym

Pytani przeze mnie katecheci zgodnie twierdzą, że nauczanie religii nakłada także pewien moralny obowiązek dbania o własny rozwój duchowy. – Szczerze powiem, że bycie katechetą wcale tego nie ułatwia – mówi Andrzej. – Ta sytuacja wymaga od człowieka więcej – mówić o Bogu, o Kościele, konfrontować rzeczywistość z ewangelicznym ideałem – nie jest to proste. Stąd, aby nie tracić wiary, katecheta musi bardziej dbać o swój rozwój duchowy. Jezus powiedział: „Komu więcej dano – od tego więcej wymagać się będzie” (por. Łk 12, 48). Tak jest z katechetą. Owo „więcej” dane w sensie powołania  wymaga więcej starań o swoją duchowość...

 – Bycie katechetą sprawia, że przekazując dzieciom i młodzieży prawdy wiary, zachęcając ich do modlitwy, do życia sakramentami, samemu trzeba to czuć i przeżywać – mówi ks. Tomasz, katecheta w szkole podstawowej pod Krakowem. – Trzeba być autentycznym, jeśli chce się młodych ludzi do tego przekonać. Bez autentyzmu będzie to absolutna klęska, porażka! Przekaz  prawd Bożych zmusza do ciągłego mierzenia się z tym, czy ja to mówię dlatego, że tym żyję, czy też dlatego, że muszę.

Świadectwo

Wszyscy katecheci, z którymi rozmawiałam, traktują katechezę w kategoriach nie tylko pracy zawodowej, ale także powołania, które jest przecież pożądanym elementem w pracy nauczycieli także innych przedmiotów. Zapytani, czy wybierając po raz drugi drogę życiową, także zdecydowaliby się na bycie katechetą, odpowiadają:

– Zaczynałam studia teologiczne, kiedy religii nie było jeszcze w szkołach – mówi Maja. – Tak „romantycznie”, dla samej teologii. W liceum nie chodziłam do kościoła, uważałam się za ateistkę. Po nawróceniu religia stała się dla mnie bardzo ważna, chciałam o tym mówić innym ludziom. Kiedy religia weszła do szkół, przypadkowo zwolnił się etat i zastąpiłam kolegę. Spodobało mi się to. Dziś widzę, że nie był to przypadek. Uczenie religii daje mi radość. Gdybym znów miała wybierać, na pewno byłabym katechetką. W tej pracy odczuwam pomoc Ducha Świętego, budują mnie postawy uczniów, ich radość, wzrost duchowy. Dzięki tym doświadczeniom i moja wiara wzrasta. Z perspektywy czasu widzę, że było to moje powołanie, które Pan Bóg dał mi odkryć.

– W moim przypadku było to odgórne skierowanie do pracy w szkole – opowiada ks. Tomasz. – Nie miałem na to żadnego wpływu, ale cieszę się, że jestem katechetą. Jest to coś, co bardzo lubię i co daje mi dużo wewnętrznej radości...

Andrzej dopowiada: – Moje bycie katechetą traktuję jako powołanie, bo i sposób, w jaki trafiłem do szkoły i do katechezy, był niezwykły. Zatem – to nie ja wybrałem zawód katechety. To Bóg wybrał mnie na swojego katechetę. I będę nim tak długo, jak długo On tego zechce. Jeśli przestanie mi ufać... przestanę być katechetą...

Napór

Pomimo raczej zgodnego, pozytywnego odbioru lekcji religii w szkole przez młodzież, wciąż pojawia się przekonanie, że należy wrócić z nią do parafii. Czy jest to inicjatywa uczniów, którzy w większości lubią lekcje religii, czy czynników zewnętrznych – zideologizowanych polityków, niewierzących rodziców, popkultury, która religię wyrzuca poza margines jako przedmiot staroświecki i zbędny, a może też zagrażający upowszechnianym ideologiom? Na ten „kryzys” katechezy nie należy jednak patrzeć w oderwaniu od szerszego zjawiska, jakim jest upadek autorytetu nauczycieli i autorytetów w ogóle. O tym, że mimo wszystko autorytet da się zbudować wbrew niesprzyjającym warunkom, mogą świadczyć opinie zacytowanych tutaj katechetów.