Małżeństwo służy do miłości

Również Jolanta i Krzysztof Jedlińscy nawiązali do trwałości i wyłączności jako istotnych cech małżeństwa: „Małżeństwo jest zobowiązaniem na całe życie. Tylko takie wstępne założenie daje szansę (choć nie gwarancję) trwałości pomimo przeszkód, trudności, wzajemnej niedoskonałości. Przyjęcie serio takiej perspektywy daje siłę i energię do starań, pracy nad sobą i związkiem. […] Relacja małżeńska, by była drogą do pełni, musi być relacją wyłączności i równowartości. Małżeństwo to tylko ty i ja – ta kobieta i ten mężczyzna – jednakowo ważni, choć różnie obdarzeni, zdecydowani całkowicie zaufać drugiemu, powierzyć siebie i swoje talenty, na rozmnożenie”.

Tylko we dwoje

Czy/dlaczego pojęcie małżeństwa ma być zarezerwowane dla relacji dwojga osób, a nie większej ich liczby?

Odpowiedzi na to pytanie były najkrótsze. Najczęściej uczestnicy odsyłali do odpowiedzi udzielonych w punkcie poprzednim – w których wskazywali na wyłączność i komplementarność małżeńskiej relacji kobiety i mężczyzny. Anna i Bogdan Białkowie napisali także: „W całym naszym świecie dominuje dualizm – dzień i noc, dół i góra, ciało i dusza, serce i rozum, jasność i ciemność”.

Kalina Wojciechowska i Jerzy Żak przekonywali, że „dwoje ludzi to optymalna liczba, aby wypracować prawdziwie partnerskie relacje. Dwie osoby mają te same prawa, dzielą się obowiązkami. Wyraźnie widać to przy podejmowaniu decyzji, gdy obie strony mają równe szanse w wymianie argumentów. W przypadku trzech (lub więcej) osób reguły stają się bardziej rozmyte. Istnieje niebezpieczeństwo tworzenia wewnątrzzwiązkowych „koalicji”, przekupstwa […]. Ta trzecia osoba przestaje być traktowana podmiotowo, staje się przedmiotem, elementem rozgrywek między dwoma innymi podmiotami. Trudno jest też mieć identyczny stosunek do dwóch osób, istnieje więc niebezpieczeństwo faworyzowania jednej z różnych względów (lepiej gotuje, lepiej się z nią rozmawia, lepsze współżycie itp.)”, to zaś rodzi zazdrość, konkurencję i intrygi.

Podobnie patrzyli na tę sprawę Ewa i Marcin Kiediowie, wskazując na typową dla ludzkiej kondycji emocjonalność. „Inaczej rozmawiamy, gdy jesteśmy z kimś sam na sam, inaczej przy świadkach. Trudno, aby nasza relacja do dwóch, trzech, czterech osób była identyczna – uczucia wobec każdego i płaszczyzna porozumienia są inne. Jak przy takiej nierównowadze mogłoby funkcjonować małżeństwo? W jakiej wzajemnej relacji miałyby pozostawać względem siebie np. dwie kobiety poślubione jednemu mężczyźnie?”

Krystyna i Piotr Wojciechowscy zwrócili też uwagę na dobro dzieci wychowywanych w takich rodzinach „eksperymentalnych”: „Dzieci potrzebują jednego ojca i jednej matki, potwierdza tę tezę wszystko, co wiemy o rodzinach niepełnych, rodzinach rozwiedzionych, rodzinach zastępczych. Inna forma rodziny musi być krzywdą dziecka. Dziecko łatwo skrzywdzić nawet w rodzinie stabilnej, gdzie jest ojciec, matka, rodzeństwo. Ale poza taką rodziną krzywda jest regułą; regułą jest skrzywienie charakteru, brzemię dźwigane przez całe życie”.

Oryginał i substytuty

Jak uzasadniać specyfikę relacji małżeńskiej, gdy zarejestrowane związki partnerskie mogą dawać podobne konsekwencje prawne?

Odpowiedzi na to pytanie odwoływały się często do specyfiki małżeństwa określonej w pierwszym pytaniu ankiety. Na przykład Jolanta i Krzysztof Jedlińscy napisali: „małżeństwo traci sens, jeśli nie jest zobowiązaniem na stałe. Związki partnerskie nie są w stanie wytworzyć odpowiedniej «gęstości» atmosfery miłości i akceptacji, która jest charakterystyką małżeństwa”. Agata i Krzysztof Jankowiakowie podkreślili ponadto wieloznaczność pojęcia zarejestrowanych związków partnerskich: „jest to instytucja wprowadzana (lub projektowana) w rozmaitych krajach i na pewno nie do końca ukształtowana”.