Che Guevara – ciemna strona mitu

Odsuwanie się Che od ZSRR wynikało z przyjęcia przez niego radykalnych i fundamentalistycznych poglądów. Krytykował próby liberalizacji polityki gospodarczej podejmowane przez zwolenników reform w ZSRR i w innych krajach socjalistycznych. Potępił Polskę, która, jego zdaniem, podążała drogą jugosłowiańską, odwracając się od kolektywizacji i powracając do prywatnej własności ziemi oraz utrzymując stosunki ze Stanami Zjednoczonymi.

Konstatując fakt, że kraje bloku zachodniego rozwijały się szybciej, krytykował kraje demokracji ludowej, że zamiast powrotu do źródeł, czyli doktryny marksistowskiej, poszukują powierzchownej odpowiedzi, przywracając mechanizmy rynkowe. A zatem przegrywały wyścig z Zachodem, ponieważ zdradzały ideały marskizmuleniznizmu. Che krytykował również kierownictwo jugosławiańskie, w czym bliski był stanowisku Chińczyków, którzy w antystalinizmie Tity dostrzegali błąd rewizjonizmu.

W lutym 1965 r., w przemówieniu wygłoszonym w Algierze Guevara ogłosił zerwanie z ZSRR. Nawoływał do finansowania krajów Trzeciego Świata i otwarcie potępił zachowanie bloku socjalistycznego, krytykując je zwłaszcza za brak zaangażowania w dostawy broni: Broń nie powinna być w naszym świecie towarem handlowym. Musi być dostarczana bez żadnych opłat w stosownych ilościach ludom, które jej potrzebują do walki ze wspólnym wrogiem. W zaostrzającym się sporze między Moskwą i Pekinem Che został sojusznikiem Chin.

W 1964 r. nie krył się ze swoją narastającą, wręcz obsesyjną wrogością do Ameryki: Musimy przyswoić sobie tę lekcję, lekcję na temat absolutnie niezbędnej odrazy wobec imperializmu, ponieważ wobec tego rodzaju hien nie ma innego rozwiązania jak odraza; nie ma innego wyjścia jak eksterminacja. Z taką dozą agresji mógłby być prekursorem fanatyków z Al-Kaidy, którzy mają również w swoich planach unicestwienie „imperium szatana”.

Międzynarodowy awanturnik

Zwycięstwo rewolucji kubańskiej spowodowało wielkie zadufanie i arogancję jej przywódców, którzy pokonali „imperialistów”. Już w 1959 r. reżim pomagał zorganizować grupy rewolucyjne w Panamie, Nikaragui, Republice Dominikany i na Haiti. Od samego początku Che uczestniczył w eksporcie rewolucji kubańskiej. Miał jednak błędne wyobrażenie o sytuacji rewolucyjnej w Ameryce Łacińskiej, gdzie, wbrew jego oczekiwaniom, nie doszło do oczekiwanej eksplozji rewolucyjnej, bo masy nie poszły ani za komunistami, ani za zwolennikami kubańskiej rewolucji. Ponieważ Che był pochłonięty jednym celem – powtórzeniem kubańskiego modelu rewolucji w innych misjach na świecie za pomocą wszelkich dostępnych środków – angażował się we wszystkie rewolucyjne awantury podejmowane przez Kubę w Ameryce Łacińskiej i w Afryce.