Post a karnawał. Radość i asceza w chrześcijaństwie

Na podstawie analizy tekstów biblijnych można powiedzieć, że radość jest znakiem wyróżniającym uczniów Chrystusa. Zgodnie z logiką Kazania na Górze powinna ona im towarzyszyć nawet w ubóstwie, cierpieniu, wśród prób, prześladowań, w zaangażowaniu dla sprawiedliwości i pokoju, w służbie dla Królestwa Niebieskiego (Mt 5, 3-12).

W świetle wiary przy współdziałaniu z łaską Bożą chrześcijanin odnajduje odpowiedź na dręczące go pytania. W związku z tym przeżywa wewnętrzny pokój i zajmuje pogodną postawę wobec życia. Radość związana jest ściśle z czystym sumieniem. Źródłem radości chrześcijańskiej jest Chrystus Zmartwychwstały i Jego dar zbawienia. Radość jest uczestnictwem w Jego radości. Jej pełnia nastąpi u kresu życia^[5].

Radość jest trwałym stanem ducha. Stąd powinna ona promieniować na innych. Chrześcijanin powinien być człowiekiem radosnym, a więc powinien utrzymywać kontakty towarzyskie z innymi ludźmi, uczestniczyć w zabawach i godziwych rozrywkach. Znany pedagog Aleksander Kamiński pisał: „Zabawa – to coś szerszego niż rozrywka, można by ją postrzegać jako odpoczynek czynny, wyrażający potrzebę ruchu, przygody, hazardu, zmienności wrażeń, iluzji” ^[6].

Johan Huizinga definiuje zabawę następująco: „Zabawa jest dobrowolną czynnością lub zajęciem, dokonywanym w pewnych ustalonych granicach czasu i przestrzeni według dobrowolnie przyjętych, lecz bezwarunkowo obowiązujących reguł, jest celem sama w sobie, towarzyszy jej zaś uczucie napięcia i radości i świadomość «odmienności» od «zwyczajnego życia»”^[7]. Niestety, nieraz dla wielu ludzi rozrywka sprowadza się do bezkrytycznego korzystania z mass mediów. Wielu ludzi szuka też sztucznej radości w alkoholu, narkotykach czy nieuporządkowanym seksie, co zwykle kończy się dla nich tragicznie.

Asceza w życiu chrześcijańskim

Zadaniem chrześcijanina jest naśladowanie Chrystusa w Jego życiu i męce, których owocem jest chwała Zmartwychwstania. Powinien on upodabniać się do Chrystusa. Osiąga się to przez „krzyżowanie starego człowieka”, ażeby z czystym sercem dojść do kontemplacji Boga i doskonałej miłości. Pan Jezus zachęca swoich uczniów, by zostawili wszystko, poszli za Nim i naśladowali Go. Królestwo Boże jest tak wielkim darem, że domaga się pewnych wyrzeczeń i pracy nad sobą w celu zdobycia doskonałości.

Stąd św. Jan od Krzyża pisał: „A zatem, by wola mogła wznosić się do Boga, musi się raczej uwalniać od wszystkich rozkosznych i smakowitych rzeczy, niż opierać się na nich, gdyż wtedy dopiero spełnia należycie przykazanie miłości, mianowicie miłuje Boga ponad wszystkie rzeczy, czego nie może osiągnąć bez ogołocenia i wyzbycia się wszystkiego” ^[8].
 

^[5] B. Forte, Małe wprowadzenie w życie chrześcijańskie, tłum. D. Kamieniecki, Kraków 1999, s. 67-82.
^[6] Pojęcia i problemy pedagogiki społecznej, w: Wychowanie i środowisko, red. B. Passini, T. Pilch, Warszawa 1979, s. 49.
^[7] J. Huizinga, Homo ludens. Zabawa jako źródło kultury, tłum. M. Kurecka, W. Wirpsza, Warszawa 1985, s. 48-49.
^[8] Św. Jan od Krzyża, Żywy płomień miłości, w: Dzieła, tłum. o. Bernard od Matki Bożej, t. 2, Kraków 1961, s. 348.