Spełnienie w Eucharystii, liturgii i posłudze kapłańskiej

Ks. Ireneusz Skubiś:  Bł. ks. Jakub Alberione powiedział o Waszym zgromadzeniu, że to „korzenie wielkiego drzewa – Rodziny Świętego Pawła”. Proszę o kilka refleksji o tym, jak zakorzeniliście się w Polsce.

S. M. Paula Warpechowska:  Nasze zgromadzenie należy do Rodziny Świętego Pawła, która składa się z pięciu zgromadzeń zakonnych: Towarzystwa Świętego Pawła, Sióstr Świętego Pawła, Uczennic Boskiego Mistrza, Sióstr Dobrego Pasterza, Sióstr Apostolinek i z czterech instytutów świeckich: Instytutu Świętego Archanioła Gabriela, Instytutu Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny, Instytutu Jezusa Kapłana, Instytutu Świętej Rodziny oraz Stowarzyszenia Współpracowników Paulińskich. Jako pierwsze powstało Towarzystwo Świętego Pawła – 20 sierpnia 1914 r. – dając początek Rodzinie Świętego Pawła. 20 sierpnia 2011 r. rozpoczęliśmy okres 3-letniego przygotowania do 100. rocznicy fundacji (1914 – 2014).

W 1915 r. ks. Alberione powołał do życia żeńskie Zgromadzenie Córek Świętego Pawła, a 10 lutego 1924 r. – Pobożne Uczennice Boskiego Mistrza. Początkowo oba instytuty żeńskie – zanim otrzymały zatwierdzenie Stolicy Apostolskiej – tworzyły jedną rodzinę zakonną pod wspólną nazwą Siostry Świętego Pawła.
Fundacja Rodziny Świętego Pawła w Polsce przypadła w roku drugiej wielkiej ekspansji misyjnej paulistów, która – poza Polską – objęła Hiszpanię, Chiny, Japonię, Indie, Filipiny. Możliwe, że po wybuchu w Rosji wielkiej rewolucji w 1917 r. ks. Alberione miał ukryte pragnienie, aby dotrzeć z dobrą prasą do Rosji Sowieckiej, gdzie w szkole dzieci uczyły się czytać i pisać zdanie: „Boga nie ma”, a Polska miała być tylko pewnym „przystankiem”. Nie ma jednak żadnych dokumentów potwierdzających hipotezę, jaką nieraz się zakłada.

Z błogosławieństwem Ojca Założyciela jako pierwsi przyjechali do Polski 14 listopada 1934 r.: ks. Cesare Giovanni Evangelista Robaldo (1896 – 1977) i ks. Domenico Tarcisio Ravina (1909-82), w 1936 r. dołączył br. Francesco Ignazio Chianetta (1917-88), a w 1937 r. – br. Valentino Paolo Brignone (1916-55). Pauliści początkowo zatrzymali się u Ojców Jezuitów, następnie u Ojców Orionistów, później na Żoliborzu, by zamieszkać na Pradze przy ul. Markowskiej. Już w 1935 r. wydali pierwszą przetłumaczoną na język polski książkę o św. Teresie od Dzieciątka Jezus, a w czerwcu 1936 r. – Ewangelie z przypisami katechetycznymi w nakładzie 6 tys. egz. Było to absolutną nowością wśród wydawnictw biblijnych i na ogół spotkało się z pozytywnym przyjęciem przez nuncjusza apostolskiego w Polsce – bp. Francesco Marmaggio (1928-35), z imprimatur abp. Stanisława Galla, i przez duchowieństwo z kard. Aleksandrem Kakowskim, z dużym zrozumieniem i szacunkiem dla wydawcy, choć nie obyło się bez słów krytyki. Ciekawostką może być fakt, że drukarnia prawdopodobnie była własnością Żyda, oferowała jednak tańsze usługi.

Na prośbę ks. Robaldo 8 września 1935 r. ks. Alberione przysłał do Polski siostry. Jako pierwsze przyjechały z Włoch s. M. Saveria Pistamiglio (1908-42) i z Hiszpanii s. M. Agostina Messa (1899 – 1972). Siostry najpierw zatrzymały się na Żoliborzu, a później na Kawęczynie przy ul. Grajewskiej, tuż przy bazylice Ojców Salezjanów. Już 13 listopada 1935 r. wstąpiła pierwsza kandydatka, Łucja Wrońska – s. M. Jadwiga.

Po wielu trudnościach napotkanych w Warszawie zarówno księża, jak i siostry przenieśli się do Częstochowy, która była stolicą nowej diecezji, erygowanej 28 października 1925 r. Księża na kilka tygodni zatrzymali się w Domu Księży Emerytów przy ul. 3 Maja, a później zamieszkali przy al. Wolności i w końcu przy ul. Hoene-Wrońskiego. Natomiast siostry po opuszczeniu Warszawy przez miesiąc przebywały w Zduńskiej Woli u Sióstr Orionistek, aby 1 września 1936 r. dotrzeć do Częstochowy i zamieszkać przy al. Wolności. Były to: s. Carmela Castella (1900-75), uważana za fundatorkę Córek Świętego Pawła w Polsce, s. M. Saveria Pistamiglio – pierwsza przełożona Uczennic Boskiego Mistrza w Polsce, s. Giovanna – córka polskich emigrantów z Brazylii, s. Angiolina Adelajda Giacca oraz kandydatka Łucja Wrońska, która 28 kwietnia 1938 r. miała obłóczyny i tuż przed wojną podjęła nowicjat we Włoszech. W niedługim czasie przyszły kolejne powołania zarówno do zgromadzeń żeńskich, jak i do księży. W Częstochowie księża zorganizowali drukarnię i apostolstwo wydawnictwa. Na przełomie lutego i marca 1939 r. odwiedził Polskę sam Ojciec Założyciel.

Wojna udaremniła dalszy rozwój Rodziny Świętego Pawła i apostolstwa. Z kandydatów paulistów pozostał jedynie br. Józef Łabędź, inni opuścili Polskę, a po wojnie ks. Ravina został aresztowany i po 11 miesiącach więzienia musiał wyjechać z Polski. Józef Łabędź w 1953 r. został wyświęcony na kapłana przez bp. Zdzisława Golińskiego i jako paulista ofiarnie poświęcał się duszpasterstwu w diecezji aż do nagłej śmierci w 1967 r.