Papiestwo i władza

Polityka jako refleksja

Rzeczywistość formalnych związków papiestwa z polityką jest jednak również nie bez znaczenia dla samej polityki. Jeśli przez "politykę" rozumieć wolę władzy i zdolność do narzucenia innym własnej woli, wydaje się mało prawdopodobne, a wręcz wewnętrznie sprzeczne, by ruch ewangeliczny posługujący się metodą przekonywania mógł wziąć udział w takiej grze. Jeśli jednak rozumieć politykę, również międzynarodową, jako wspólną refleksję nad powinnościami naszego życia zbiorowego, a indywidualne zaangażowanie w politykę jako dokonywanie wyborów etycznych, wówczas zmienia się perspektywa. Światowy ruch ewangeliczny, ukonstytuowany jako suwerenna instytucja realizująca własne duchowe cele, ma miejsce przy stole, przy którym rozstrzyga się o owych powinnościach. To "miejsce" przypomina o etycznym wymiarze sprawowania władzy i równoważy tendencje absolutystyczne wbudowane w nowoczesną politykę. Przypominając światu władzy, że nie jest suwerenem we wszystkich aspektach życia, zaangażowane dyplomatycznie papiestwo oddaje polityce nieocenioną przysługę. Nie jest potęgą, która pragnie skruszonych książąt klęczących w śniegu. Jest czymś dużo ważniejszym.

Stolica Apostolska odgrywa dziś kluczową rolę w przypominaniu o niezbywalnej godności osoby ludzkiej w międzynarodowym środowisku politycznym, obfitującym w niezliczone twierdzenia "moralne" - spośród nich w naszych czasach szczególną pozycję zajmuje moralność utylitaryzmu, redukującego osobę ludzką do przedmiotu manipulacji. Wycofanie się papiestwa z formalnego uczestnictwa w międzynarodowym życiu politycznym byłoby w praktyce równoznaczne z oddaniem pola argumentacji moralnej we władanie nowych "Benthamitów". Stolica Apostolska nie tylko jest jedynym podmiotem zaangażowanym w moralną i polityczną walkę ze współczesnymi utylitarianami. Jak pokazała kairska konferencja dotycząca zaludnienia, jest także najsilniejszym i najbardziej efektywnym obrońcą godności osoby ludzkiej jako podstawy uporządkowanego myślenia o polityce.

Zatem to dla dobra świata musi Kościół wciąż ponosić ryzyko dwuznaczności uczestnictwa w świecie władzy doczesnej, nawet gdy papiestwo XXI wieku przekształciło się na obraz Jana Pawła II - spadkobiercy II Soboru Watykańskiego.

Tłumaczenie: Maciej Dybowski

***

George Weigel, amerykański filozof i teolog. Autor biografii Jana Pawła II "Świadek nadziei", przetłumaczonej, od momentu jej amerykańskiego wydania w październiku 1999 roku, na 9 języków. George Weigel pełni obecnie obowiązki dyrektora Ethics and Public Policy Center w Waszyngtonie.