Poszukiwanie sprawiedliwości

W duszpasterstwie nieraz słyszałem opinie ludzi: „na świecie nie ma sprawiedliwości”. Jaką dać im odpowiedź?

Niełatwo dać odpowiedź, bo to prawda, że nie ma sprawiedliwości, zwłaszcza takiej, jaką spontanicznie człowiek sobie wyobraża. To znaczy, że każdy ma zdrowie, odpowiednią ilość pieniędzy, ma przyjaciół, znajomych, talenty i zdolności i nikt mu tego nie zabiera, nie niszczy. Ale jednocześnie nie jest do końca prawdą, że nie ma sprawiedliwości. Możemy to jednak zrozumieć dopiero wówczas, kiedy patrzymy na ostateczny cel życia człowieka na ziemi: bycie szczęśliwym na wieki wieków. Całe nasze doświadczenie wiary pokazuje bowiem, że wszystko to, co się wydarza w naszym życiu, ma jeden cel: pomóc nam odkryć i doświadczyć miłości Boga. Gdy człowiek odkrywa i przeżywa miłość Boga, wówczas nie ma poczucia skrzywdzenia i niesprawiedliwości, potrafi być za wszystko wdzięczny.

Dlaczego człowiek nie umie widzieć rzeczywistości sprawiedliwie, taka jaka ona jest? Docenić, że jeśli ktoś ma więcej, to bardzo dobrze i cieszyć się tym? Dlaczego tak jest?

Żeby odpowiedzieć na to pytanie, trzeba sięgnąć do prawdy, którą nam objawił o człowieku Jezus Chrystus. Rodzimy się z grzechem pierworodnym, co oznacza, że nie czujemy miłości Boga, że jest w nas głęboka pustka i samotność, którą staramy się czymś wypełnić. Istniejemy, kiedy jesteśmy w relacji z kimś, kiedy ktoś nas kocha. To jest bardzo głęboko zakorzenione w każdym z nas. Tak funkcjonujemy. A wypełniamy tę pustkę miłością innych ludzi i różnymi dobrami materialnymi. Bez tego jakby nie możemy żyć. Chyba, że odkryjemy miłość Boga. Jeśli nie znamy tej miłości, to nadmiernie pragniemy miłości drugiego człowieka, nadmiernie pragniemy dóbr. Żona domaga się od męża, żeby przychodził na czas, żeby ją szanował, żeby ją kochał. Jasne, że tak powinno być, ale jeśli żona zbyt mocno tego żąda, to jeszcze trudniej mężowi jest na to jej pragnienie odpowiedzieć. Powiemy – ona ma rację... ale nie ma racji. Nie ma racji, bo nie rozumie tej pustki, głębokiej pustki w sobie, którą chce napełnić miłością swojego męża. To jej pragnienie sprawiedliwości zawsze będzie zdeformowane, wykrzywione i zawsze będzie miała poczucie jakiejś niesprawiedliwości, skrzywdzenia, niezrozumienia. Dopiero wtedy, kiedy odkryje miłość Boga, wówczas tę niesprawiedliwość zobaczy w zupełnie innym świetle.

Walka o sprawiedliwość toczy się w sercu człowieka i zwycięża tylko ten, kto ma wiarę...

Tak. „Sprawiedliwy z wiary żyć będzie”. Z wiary, która jest relacją z Bogiem i jednocześnie światłem, pozwalającym widzieć i rozumieć rzeczywistość.

Ale przecież Jezus w Kazaniu na górze mówi o błogosławionych, którzy tęsknią i łakną sprawiedliwości.

Pragnienie sprawiedliwości jest wpisane w naturę każdego człowieka. Błogosławieni sprawiedliwi, którzy nie utracę, nie zgaszą swojego pragnienia sprawiedliwości. Ważne jest, żeby szukać sprawiedliwości prawdziwej, nie tylko tej sprawiedliwości pozornej, krótkotrwałej, egoistycznej sprawiedliwości dla siebie, ale głębszej sprawiedliwości, głębszego zrozumienia, czemu jest tak, jak jest. I tu jako ilustrację można dać przykład Kiko Argüello, Hiszpana, który był bardzo wrażliwy na niesprawiedliwość. Żył w dobrej rodzinie, ale w bliskim sąsiedztwie przebywała kobieta, która ciągle była bita przez męża alkoholika... Kiko zadawał sobie pytanie: „Czemu ja żyję w dobrobycie, a obok sąsiadka doświadcza niesprawiedliwości?” Czemu tak jest, że życie tak wielu ludzi jest przepełnione bólem i cierpieniem. Pomyślmy o dzieciach, które wychowuje ulica, które żyją w gangach. Żeby przeżyć na ulicy, trzeba być twardym, czasami okrutnym. I te dzieci czasami takie są. Ale czy to jest ich wina? One zaznały ogromnej krzywdy, zła. Jeśli ktoś doświadczył gwałtu, pedofilii – jest głęboko zraniony, doznał wielkiej niesprawiedliwości. Dlaczego tak się stało? Czy jest jakaś odpowiedź na to pytanie: dlaczego? Właśnie Kiko zadał sobie to pytanie! Wołał, szukał, myślał, modlił się. Jego przyjaciele z lewicy, komuniści i marksiści, mówili mu: „Słuchaj, my zbudujemy sprawiedliwy świat, sprawiedliwy ustrój, gdzie nie będzie już niesprawiedliwości”. Oni byli przekonani, że niesprawiedliwość rodzi się z niesprawiedliwych struktur, nie widzieli, że niesprawiedliwość jest w sercu człowieka. A on im odpowiadał: „Nie, ja chcę znaleźć odpowiedź na niesprawiedliwość, która będzie odpowiedzią na niesprawiedliwość wszystkich czasów. To w porządku, że wy zbudujecie sprawiedliwy ustrój. OK, ale co z tymi wszystkimi, którzy byli w minionych wiekach tak bardzo krzywdzeni? Jaka jest odpowiedź na niesprawiedliwość, której doznali w swoim życiu?” On szukał i znalazł! Jezus Chrystus ukrzyżowany, który przyjął los najbardziej odrzuconych i najgłębiej przeklętych objawił, że z każdym człowiekiem doświadczającym niesprawiedliwości jest Bóg. Że życie istnieje nie tylko tutaj na ziemi, to też mocno podkreślał papież Benedykt XVI w encyklice o nadziei, a sąd po śmierci będzie sprawiedliwy, będzie przebaczenie, ale nie tanie przebaczenie!

Dziś w przepowiadaniu bardzo akcentujemy miłosierdzie i przebaczenie Boga. Czy nie zapomnieliśmy o Jego sprawiedliwości?

Miłosierdzie Boże nie jest przeciwko sprawiedliwości, ani sprawiedliwość przeciwko miłosierdziu, co podkreślał papież Benedykt XVI. Sprawiedliwość jest innym wymiarem miłości. Miłość musi być sprawiedliwa. Na pewno miłosierdzie i sprawiedliwość Boża przekracza nasze wyobrażenia! To jest sprawiedliwość, która każdemu daje szansę nawrócenia, przebaczenia i otrzymania nowego życia. To jest ta sprawiedliwość, która – jak mówił nasz Pan – objawia się w słońcu, które świeci dla wszystkich i w deszczu, który pada, także na bandytów i kryminalistów. Każdy dostaje szansę. Trzeba mówić o miłosierdziu i sprawiedliwości Bożej.